Psikolojik taciz; MOBBING

Post Comment


Taciz, günlük hayatımızın her alanında başımıza gelebilecek muhtemel vakaların başında gelmektedir. Mesela; bir yerde otururken, yolda yürürken, araba kullanırken, toplu taşımada seyahat ederken veya çalışırken; sözle ya da davranışla kendini toplumda ifade edemeyen bir takım kişilerin, rahatsızlık verme amacı ile yaptığı davranışlardır. 

Latince kökenli terimi ile mobbing, dilimizde taciz olarak da adlandırılmaktadır. Ancak anlam olarak bir takım farklılıkları tabiki de var. Mobing de, bir grup insanın, bir kişiye ya da başka bir gruba yaptığı sosyal kabadayılık anlamına geliyor. En güzel ifade eden anlamı ile, yıldırma ve ya iş yerinde yapılan psikolojik terör anlamına da gelebilir. Mobbingin tarihine bir başka yazımda değinmek isterim. Ben burada yalnızca çalışma hayatında yapılan tacizden yani mobbingden bahsedeceğim. Peki çalışma hayatımızda mobbing kendini nasıl göstermekte?


İş hayatından kişiyi dışlamak amacı ile kasıtlı yapılan mobbing; kötü niyetli kişinin saygısız ve zararlı davranışının hedefi olunması ile başlar. Müdürünüzün ya da şefinizin ima ve alayla, hedefindeki kişinin itibarını düşürmeye yönelik, saldırgan bir ortam yaratarak, kişiyi işten ayrılmaya zorlaması ile devam eder. 

Dr. Heinz Leymann 1980'li yıllarda mobbing terimini iş hayatında görülen baskı, şiddet ve yıldırma hareketlerini tanımlama amacı ile kullanmıştır. Leymann'a göre bu psikolojik baskıyı uygulayan kişiler; aşırı kontrolcü, korkak, nevrotik ve iktidar açlığı olan insanlardır. Leymann'ın bu analizine katılıyorum. 

Mobbing nasıl ortaya çıkar?
  • Mesleki yeterliliğin sorgulanması
  • Kişiye güvenilmediğinin hissettirilmesi
  • Kasten, verilen süre içinde bitirilemeyecek görevler verilmesi
  • Kişiden bilgi saklanması
  • Kişinin görmezden gelinmesi, gruptan izole edilmesi
  • Yetkilerinin azaltılması
Şeklinde gösterilebilir.

Mobbingin kişiler üzerindeki etkileri nasıl olur?
  • Mobbing, insanın mesleki bütünlük ve benlik duygusunu zedeler.
  • Paranoyaya ve kafa karışıklığına sebep olur.
  • Maruz kalan kişi kendine güven duygusunu yitirir, toplumdan soyutlanabilir.
  • Huzursuzluk, korku, utanç öfke ve endişe duygularını yoğun bir şekilde yaşar.
  • Mobbing, ağlama, uyku bozuklukları, depresyon, yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden sağlık sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu yaratabilir.
Mobbing karşısında ne yapabiliriz?
  • Mobbing uygulayan kişiye açıkça duruma itiraz ettiğinizi söyleyin, bu davranışları durdurması gerektiğini belirtin. Yanınızda da güvendiğiniz ve bu olaya tanıklık edebilecek bir arkadaşınızı bulundurun.
  • Eğer böyle bir durum içindeyseniz, mobbinge uğradığınıza dair açık ve net deliller toplayın. Yanınızda olacak şahitler, maaş kesilme varsa bordrolar, pozisyon değişikliği varsa bununla ilgili belgeler önem kazanmaktadır.
  • Verilen anlamsız emirleri yazılı olarak kaydedin. 
  • İlk fırsatta bu kişiyi yetkili birine şikayet edin, eşitiniz ise üstünüze, üstünüz ise yönetim kuruluna ve insan kaynaklarına durumu kanıtlarıyla açıkça anlatın.
  • Alo 170 şikayet hattına da bildirebileceğiniz gibi, artık mobbing katlanılamayacak hale gelmişse dava açma yolu kullanılarak yasal haklarınızı talep edebilirsiniz.
  • Eğer gerekiyorsa, tıbbi ve psikolojik yardım alın. Bu size hem yardımcı olacaktır hemde kanıt oluşturacaktır.
  • Şikayet ettikten sonra kurulunuzun neler yaptığını takip edin.
  • İş arkadaşlarınıza durumu anlatın, onlar da aynı şekilde bu durumdan rahatsız olabilirler, grup olarak şikayet etmeniz ya da dava açma yoluna gitmeniz yararlı olacaktır.
Çalışma hayatımızda işlerimizi ne kadar severek ve doğru yapıyor da olsak, işten soğutmaya çalışanlar ve sizi işinizden ayrılmaya zorlayanlar her zaman olacaktır. Siz siz olun sakın size yapılanlara razı olmayın. Mobbinge dur deyin!

0 yorum