Bugün her Cuma olduğu gibi ofisten çıktınız. Arkadaşlarla bir şeyler içmek için sözleştiniz. Bu etkinlik sizin için adeta bir gelenek ve arkadaşlarınızla ilişkinizi sürdürmenizin de tek yolu. Ama bu akşam farklı. Arkadaşlarınızdan biri, oradaki herkesi şaşırtan bir haber veriyor, kendisine alkolik tanısı konulduğunu söylüyor. Üstelik, her Cuma bir şeyler içmek için toplanmanız da yaşadığı bu sorunun bir nedeni.
Bu haber sizi ve arkadaşlarınızı şok ediyor. Hepiniz bir şaka olduğunu düşünüyorsunuz. Ama durum, maalesef ki bir şaka değil. Alkolizm gerçek bir sorun ve oldukça yaygın. Ayrıca anlaşılması da çok zor bir durum. Mesela siz de içki içiyorsunuz, arkadaşlarınızla görüşüyorsunuz ve alkol tüketmek gibi bir alışkanlığınız var. Ancak siz alkolizm derdi ile boğuşmuyorsunuz. Alkolik değilsiniz ya da öyle olmadığınızı sanıyorsunuz.
Kafanızda soru işaretleri ve içinizde bir şüphe belirdi mi? Bir kişiyi alkolik yapan şey tam olarak nedir? Neden bazı insanlar diğer insanlara göre alkolizmin kurbanı olmaya daha yatkındır? İçki içme alışkanlığı alkolizme kadar gidebilir mi? Sevgili dostum eğer okumaya devam edersen, birlikte bu soruların yanıtlarını bulabiliriz.
Bir ölçüt olarak, tekrar eden ve sık gerçekleşen alkol tüketimi, bu tanının en önemli sebebi olarak görülüyor. Peki süreklilik gösteren bir tüketim alışkanlık olarak görülebilir mi? Ve alışkanlıkla gelişen bir bağımlılık...
Bağımlılık, farklı etkenler nedeni ile de gelişebilen bir hastalık türüdür. Bu etkenler, psikolojik, sosyal ve biyolojik olabilir. Basit olarak gördüğümüz bir alışkanlık oldukça kötü bir bağımlılığa dönüşebilir. Sonuçta oluşan bu tüketim beynin yapısını ve söz konusu olan bireyin davranışlarını etkiler, değiştirir. Bu da bir alışkanlığı, daha fazlasına dönüştürenin biyolojik, sosyal ve davranışsal etkenlerin bir karışımı olduğu anlamına gelir. Ve arkadaşlarınız ile içki içmeyi bir bağımlılığa dönüştürür. En tehlikeli bölümü de şudur; bazı etkenleri kontrol edebilirken bazılarını edemiyor olmamız. Bu da aynı durumda hangi etkenlerin bağımlılık yaratacağını, hangilerinin yaratmayacağının tahminini zorlaştırır.
Peki gidelim tekrar en başa, bahsettiğimiz bu arkadaş grubunda, neden bir kişi alkolik olurken diğerleri olmuyor? Bu bağımlılığın ortaya çıkma nedenlerini aşağıdaki gibi düşünebiliriz;
*Alkolizmin ortaya çıkmasında belki de baş rolü çekecek faktörlerden biri de genetik mirasımızdır. Alkol tüketimi bozukluğuna akrabalar arasında rastlanabilir. Neredeyse herkesin akrabasında böylesi bir durum vardır. Ve alkolizme yakalanma riski %40-60 oranında genetik etkilerle açıklanabilir.
Beyin fonksiyonları ve sinir taşıyıcılarından bahsetmek gerekirse, bağımlılıkların başlangıcında dopaminin olduğu görülmüştür. Bunun sebebi ise, dopaminin mutlulukla bir ilgisi olmasıdır. Ve birazda beynimizde yer alan bir bölgede oluşan, sözde ödül sistemi ile de ilgilidir.
Önemli olan diğer durumlardan biri de, kişinin alkol tüketmeye olan algısı yani onu tüketme şeklidir. Alkolizme yakalanan kişi için konuşacak olursak, büyük ihtimalle arkadaş grubunda, en fazla bir bira içebildiği ile övünen ama herkesten de çok içen kişi olmasıdır ve bu hiç şaşmaz.
Zararlı bir alışkanlık edinerek kendi sağlığını tehlikeye atması bir tarafa, oluşan bu durum kontrol edilebilir olmaktan da çıkar ve bu bir bağımlılığa dönüşür. Bu tarz durumları önlemek adına geçmişe yani kişinin gençlik çağındaki davranışlarına dikkat etmemiz gerekir. Bu tarz davranışların temeli geçmişte atılır.
*İçki içme algısı ve bireyin içinde bulunduğu toplumda alkolün ulaşılabilir olup olmaması da "sosyal etkenler" kategorisi içindedir ve önemlidirler. Ve şimdi tartışmaya çok açık, üstelik kanıtlanmış bir şey yazacağım, alkol tüketimine karşı çok hoşgörülü olan toplumlarda alkolizme yakalanma oranının daha yüksek olduğu görülmüş. Ne kadar doğrudur bilemiyorum ancak ben şimdiden kendi kafamın içinde konuyu tartışmaya başladım.
Tüm bunlardan dolayı, alışkanlık ve alkolizm arasında çok ince bir çizgi bulunmaktadır. Bu çizginin hangi tarafında olacağımızı, kontrol edip edemeyeceğimiz etkenler belirliyor. Bu yüzden sevgili okur çok dikkatli olmalısın. Alkol tüketirken hiç bir zaman aşırıya kaçmamalı ve bu tarz sahte mutluluklardan uzak durmalısın. Ya da en iyisi boşver, alkolden tamamen uzak dur, içecek bu kadar güzel şeyler varken...
Sağlıkla kal.
0 yorum